|
Dziecko przejawiające agresję wobec otoczenia nie jest dzieckiem „złym”. Ono po prostu ma problem i potrzebuje naszej pomocy. Jego zachowanie jest dla nas informacją, więc powinniśmy natychmiast zareagować. Pamiętajmy jednak, że do każdego dziecka należy podejść indywidualnie. Musimy swojego podopiecznego dobrze poznać, aby rozmowy z nim przyniosły pożądane efekty.
Należy również zwrócić uwagę na fakt, że bardzo ważną rolę w pracy z dziećmi odgrywa profilaktyka zapobiegająca agresji i przemocy. Niepożądane zachowania mogą pojawić się nagle i u każdego dziecka w różnym okresie rozwojowym. Aby zapobiec temu należy stworzyć naszym podopiecznym odpowiednie warunki życia i poczucie bezpieczeństwa.
Na podstawie moich doświadczeń i przemyśleń opracowałam listę oddziaływań wychowawczych, które z pewnością przyczynią się do zmniejszenia lub wyeliminowania agresywnego nastawienia dzieci i młodzieży do „świata”.
Wnioski do pracy z dziećmi
- Stwarzajmy bezpieczną, ciepłą i przyjazną atmosferę w naszym Domu.
- Wzmacniajmy poczucie własnej wartości naszych podopiecznych.
- Uczmy dzieci pozytywnego myślenia i optymizmu życiowego.
- Ukazujmy pozytywne, pożądane wzorce zachowania.
- Pomagajmy w budowaniu życzliwych, wspierających więzi między dziećmi, młodzieżą i dorosłymi.
- Podkreślajmy znaczenie wartościowych form spędzania czasu wolnego.
- Kontrolujmy, jakie programy telewizyjne oglądają dzieci; dobierajmy im właściwe gry komputerowe.
- Zainteresujmy dzieci i młodzież wartościowymi audycjami, filmami czy też książkami, które ukazują pozytywne modele zachowań.
- Rozwijajmy poczucie odpowiedzialności i opiekuńczość starszych wobec najmłodszych.
- Uczmy młodzież radzenia sobie z sytuacjami trudnymi i stresującymi.
- Uczmy podopiecznych empatii i zachowań asertywnych.
- Propagujmy zdrowy styl życia.
- Ostrzegajmy przed szkodliwością wszelkiego rodzaju używek.
- Kształtujmy u dzieci przyjazny stosunek do otoczenia z jednoczesnym zachowaniem ostrożności /m.in. unikanie kontaktów z przygodnie spotkanymi osobami/. Informujmy o zagrożeniach i niebezpieczeństwach, z którymi dzieci mogą spotkać się poza naszym Domem w różnych sytuacjach.
- Przypominajmy często o regułach bezpiecznego zachowania się wszystkich dzieci w czasie zabawy, nauki i pracy.
- Reagujmy na każdy przejaw agresji i przemocy, wulgaryzmy, ukazując jednocześnie konstruktywne sposoby rozwiązywania konfliktów (moc argumentów czy dyplomatyczna perswazja).
- Dostarczajmy dzieciom sytuacji, w których zdobędą zgodne z normami społecznymi doświadczenia w prawidłowym funkcjonowaniu w grupie oraz wytworzą pozytywne postawy społeczne, ukształtują umiejętność współżycia i współdziałania z otoczeniem.
- Uczmy dzieci znosić porażki. Uświadamiajmy im, że ważne jest przede wszystkim to, jak się rozgrywa daną sytuację, niż to, czy ostateczne zwycięstwo należy do nas.
- Uczmy dzieci panowania nad własnymi emocjami.
- Stosujmy pozytywne wzmocnienia i motywację do działania.
- Zastanówmy się, jak wygląda nasz kontakt z dziećmi / ile czasu im poświęcamy, czy słuchamy, co do nas mówią, w jaki sposób zwracamy się do nich /.
- Akceptujmy dziecko takim, jakie jest.
- Obdarujmy dzieci wiedzą, cierpliwością, mądrością i wyrozumiałością. Dobry, życzliwy i sprawiedliwy opiekun jest dla dzieci zawsze autorytetem.
- Nauczmy dzieci akceptacji samego siebie, budujmy adekwatny obraz własnej osoby.
- Stosujmy kary w ostateczności. Pamiętajmy jednak, że kara musi być rozumiana przez dzieci i akceptowana jako sprawiedliwa. Kara może być źródłem wzrastającego gniewu i agresji dzieci. Nigdy nie stosujmy kar fizycznych! Niech to będzie perswazja, konsekwencja bądź kara psychologiczna /np. pokazanie, że dziecko sprawiło swoim nieodpowiednim zachowaniem przykrość opiekunowi/.
- Przy stosowaniu perswazji nie ukazujmy własnych negatywnych emocji (nie ukazujmy naszego uniesienia czy zdenerwowania). Zachowajmy spokój i opanowanie. Nie rozmawiajmy z dzieckiem na forum. Skutek może być odwrotny od zamierzonego. Rozmowę zacznijmy od pozytywnych informacji o dziecku. Należy dokładnie opisać nieodpowiednie zachowanie dziecka i równocześnie przekonać go, że chcemy mu pomóc. Dziecko ma prawo do wypowiedzenia własnych racji, które powinniśmy bardzo uważnie wysłuchać. Rozmowa może zakończyć się podpisaniem przez dziecko kontraktu, w którym zobowiąże się np. do nie stosowania przemocy wobec innych.
- Stwórzmy system jasnych zasad i norm postępowania oraz przestrzegajmy tego systemu. Dziecko powinno znać ewentualne konsekwencje w przypadku łamania wspólnie przyjętego systemu.
Łatwiej jest zapobiegać i przeciwdziałać aktom przemocy, gdy w codziennej pracy z dziećmi będziemy stosować się do powyższych wniosków. Istotną rolę w wychowaniu odgrywa również osobowość wychowawcy, która w tym przypadku powinna stanowić model godny naśladowania.
Tej samej Autorki:
Niska samoocena. Postulaty wychowawcze
|
