Temat:
Labirynt - jeden z najstarszych symboli w dziejach ludzkości - powtórzenie.
Cele lekcji:
Uczeń:
- zna i rozumie pojęcie "labirynt" w sensie dosłownym, przenośnym
i symbolicznym,
- potrafi wskazać teksty, w których występuje motyw labiryntu,
- czyta ze zrozumieniem tekst i wykonuje polecenia,
- redaguje własny tekst, spójną wypowiedź na temat,
- dostrzega dialog między omawianymi tekstami, wiąże ze sobą fakty
i sytuacje,
- utrwala wiedzę o środkach stylistycznych.
Metoda:
zajęcia praktyczne, ćwiczenia redakcyjno - stylistyczne, elementy pogadanki.
Formy pracy:
grupowa, indywidualna.
Materiał:
teksty z II rozdziału podręcznika "To lubię".
Przebieg lekcji:
Zadanie 1 - grupowe
Przedstaw w sposób graficzny emocje związane z przestrzenią labiryntu.
Zadanie 2 - indywidualne
Co to jest labirynt w sensie dosłownym?
Labirynt - plątanina korytarzy, ślepych krzyżujących się dróg utrudniających dojście do punktu centralnego, wyjście na zewnątrz.
Zadanie 3 - grupowe
Podaj przykłady labiryntów historycznych.
- Słynna budowla na Krecie skonstruowana przez Dedala dla króla Minosa, pałac w Knossos.
- Grobowce w starożytnym Egipcie.
Zadanie 4 - grupowe
Przeczytaj poniższy tekst i odpowiedz na pytania.
"Gdy przybyli do Krety, zaprowadzono ich przed oblicze surowego króla Minosa. Władca przyjął ich dumnie, siedząc na złotym tronie. Wyprawił ucztę, kazał podawać najwyszukańsze potrawy i najlepsze wina, ale greccy młodzieńcy i dziewczęta nie tknęli mis pełnych jadła i odstawili amfory wina nie mogąc zapomnieć o czekającej ich strasznej przeprawie. Po lewej ręce siedziała jego piękna córka, Ariadna. Serce królewny ścisnęło się żalem i smutkiem na widok tylu ofiar wydanych na żer śmierci. Nie mogła oczu oderwać od jasnej postaci Tezeusza, który w wianku Amfitryty na włosach, wyprostowany i dumny siedział u stołu jej ojca i rozmawiał z królem swobodnie, jakby nie myśląc o niebezpieczeństwie, które nań czyhało.
Postanowiła tedy królewna ocalić Tezeusza i Ateńczyków od zguby.
Nazajutrz, gdy przyprowadzono ofiary do wrót Labiryntu, rozwartych i ciemnych jak czeluść piekielna, dała potajemnie Tezeuszowi kłębek wełny i nauczyła go, co ma czynić, by nie zabłądzić w krętych korytarzach tajemniczej budowli."
- Podaj tytuł i autora tekstu z którego pochodzi ten fragment.
- Kim był Tezeusz?
- Na ofiarę komu byli przeznaczeni młodzi chłopcy i dziewczęta z Aten?
- W jaki sposób Ariadna pomogła Tezeuszowi ?
Zadanie 5 - grupowe
"Kapłan przewodniczący zatrzymał się.
- Zapewniam wasza świątobliwość - rzekł - że my sami nie rozumiemy ani pamiętamy tej drogi, choć każdy z nas odbywał ją po kilkanaście razy...
- Więc jakim sposobem trafiacie tu?
- Korzystamy z pewnych wskazówek. Lecz gdyby nam bodaj w tej chwili zginęła która, pomarlibyśmy tu z głodu...
Nareszcie wyszli do przedsionka, a z niego na dziedziniec. Faraon
zaczął oglądać się dookoła i kilka razy odetchnął.
- Za wszystkie skarby Labiryntu nie chciałbym ich pilnować ! - zawołał -
Strach pada mi na piersi, gdy pomyślę, że można umrzeć w tych kamiennych ciemnicach..."
Korzystając z powyższego fragmentu "Faraona" Bolesława Prusa, nazwij przeżycia i emocje, jakie towarzyszyły Ramzesowi XIII, podczas zwiedzania skarbca w Labiryncie.
Zadanie 6 - indywidualne
Wypisz pięć związków fazeologicznych, za pomocą których można opisać strach.
- Najeść się, nałykać strachu;
- Blednąć, cofać się, drętwieć, drżeć, dygotać, krzyczeć, pocić się, oszaleć;
- Dusza idzie komu w pięty, nogi uginają się komu, serce bije komu, wali jak młotem, włosy się jeżą komu; zęby dzwonią, szczękają komu ze strachu;
- Czai się komu w oczach, maluje się na czyjejś twarzy, patrzy komu z oczu, wygląda, wyziera komu z oczu; zagląda komu w oczy, w twarz.
Zadanie 7 - grupowe
W poniższym fragmencie "Faraona" przekształć mowę niezależną w zależną.
"- Powiedz mi, wasza dostojność - zapytał faraon nagle - jaka jest korzyść z tych skarbów zamkniętych w ciemnicy...
- Jest w nich wielka siła na wypadek, gdyby Egipt znalazł się w niebezpieczeństwie - odparł arcykapłan - Za kilka tych hełmów, wozów, mieczów możemy kupić sobie życzliwość wszystkich asyryjskich satrapów. A może nie oparłby się i król Assar, gdybyśmy mu dostarczyli sprzętów do sali tronowej lub zbrojowni.
- Myślę, że oni woleliby zabrać wszystko mieczem od nas aniżeli trochę - życzliwością dla nas - wtrącił pan.
- Niech spróbują... - rzekł kapłan.
- Rozumiem... Macie widać sposoby zniszczenia skarbów. Ale w takim razie już nikt z nich nie skorzysta."
Zadanie 8 - grupowe
Jakie symboliczne związki łączą labirynt i śmierć?
Symbol labiryntu podświadomie kojarzy się z wieloma zdarzeniami. Jest zadziwiające, że ten sam znak na przestrzeni wieków wykorzystywany był przy zupełnie różnych okazjach: podczas festiwali płodności, obrzędów grzebalnych, jako przedmiot religijny, jako figura w ogrodnictwie, w zagadkach i grach, a także jako zwykły element dekoracyjny w zdobnictwie.
Symbolem czego jest jeszcze labirynt?
Zadanie 9 - grupowe
"Była to jedna z tych jasnych nocy, których firmament gwiezdny jest tak rozległy i rozgałęziony jakby rozpadł się i podzielił na labirynty odrębnych niebios, wystarczających do obdzielenia całego miesiąca nocy zimowych i do nakrycia swymi srebrnymi i malowanymi kloszami wszystkich ich nocnych zjawisk, przygód, awantur i karnawałów (...)
Kolorowa mapa niebios wyogromniała w kopułę niezmierną, na której spiętrzyły się fantastyczne lądy, oceany i morza, porysowane liniami wirów i prądów gwiezdnych, świetlistymi liniami geografii niebieskiej."
- O jakich labiryntach mówi narrator w opowiadaniu Schulza "Sklepy cynamonowe" ?
- W tych fragmentach wyraz "labirynt" został użyty w sensie przenośnym.
- Podaj inny przykład przenośnego użycia tego wyrazu.
- Wypisz z tekstu metafory. Jaką pełnią one funkcję w tym opowiadaniu ?
- Kim jest narrator w opowiadaniu Schulza i w jaki świat nas wprowadza ?
Zadanie 10 - grupowe
Jan Kochanowski, "Do fraszek"
"Obrałliby się kiedy kto tak pracowity,
Żeby z was chciał wyczerpać umysł mój zakryty?
Powidzcie mu, niech próżno nie frasuje głowy,
Bo się w dziwny Labirynt i błąd wda takowy,
Skąd żadna Aryjadna, żadne kłębki tylne
Wywieść go móc nie będą, tak tam ścieżki mylne."
- Co poeta nazywa labiryntem w tej fraszce ?
- Wypisz z fraszki związek frazeologiczny odnoszący się do mitologicznej historii o labiryncie Minotaura. Podaj jego znaczenie.
Nić Ariadny - wskazówka, dobra rada, pomoc
to co ma pomóc w dotarciu dokądś, znalezieniu czegoś.
Zadanie 11 - indywidualne
Jakich "nici Ariadny" zabrakło bohaterce "Pamiętnika narkomanki" B. Rosiek?
Zadanie 12 - indywidualne
Rzymski filozof Cyceron stwierdził: "Właściwością człowieka jest błądzić, głupiego w błędzie trwać". Czy zgadzasz się z tymi słowami?
|
