Głównym celem edukacji pojmowanej ogólnie, a w tym również edukacji plastycznej jest rozwój harmonijnej, otwartej, zintegrowanej, pełnej i twórczej osobowości ucznia. Przygotowanie ucznia do życia teraz i w przyszłości, radzenia sobie w trudnej rzeczywistości, wdrażanie do aktywnego i twórczego działania, to podstawowe zadania wychowawcze i edukacyjne w szkole.
Ważnym elementem w dążeniu do osiągnięcia tego celu jest edukacja plastyczna. To właśnie na zajęciach plastycznych kształtuje się twórczą postawę kreującą rzeczywistość, jeśli nie na gruncie sztuki czy kultury, to choćby na gruncie codziennego życia. Na zajęciach plastycznych przygotowuje się uczniów do świadomego odbioru sztuki - sztuk plastycznych ale nie tylko, również innych dziedzin sztuki. Realizacja tych zadań i osiąganie wskazanych celów to wyzwanie dla edukacji plastycznej, zwłaszcza teraz, w dzisiejszej rzeczywistości. W rzeczywistości gdzie ceniona jest postawa twórcza, aktywna, ale gdzie w ogólnym pośpiechu, pogonią za zyskiem czy karierą nie ma znaczącego miejsca dla sztuki. Sytuacja ta wymaga od nauczyciela plastyki nieustannych starań, inspirowania uczniów do twórczości własnej, rozbudzania ich wyobraźni, rozwijania wrażliwości, aktywizowania twórczego myślenia. Do tego potrzebna jest oczywiście gruntowna znajomość sztuki, ale także metod przekazywania tej wiedzy. Niezwykłe znaczenie ma tutaj stosowanie metod aktywizujących. Podejmowane przez nauczyciela działania powinny prowadzić do integracji procesów kreacji i percepcji. Integracja to słowo modne we współczesnej dydaktyce. Mamy do czynienia z nauczaniem zintegrowanym w klasach młodszych. Jednak integracja to hasło, które również dotyczy edukacji w klasach IV - VI, oraz na etapie gimnazjalnym. Słowo integracja rozumiemy jako scalanie, łączenie elementów, problemów, zagadnień, działań, cech osobowości itd. W edukacji plastycznej słowo to odnosi się do kształtowania osobowości zintegrowanej czyli całościowej - twórczej, myślącej... Nie jest to jednak jedyne znaczenie. Być może bardziej znaczące jest integrowanie w sensie nauczania - integrowanie poszczególnych dziedzin sztuki (plastyki, muzyki, teatru, literatury). Zamysł ten miał się przejawiać we wprowadzonym przedmiocie o nazwie sztuka. Pomysł ten nie do końca był szczęśliwy.
Myślę, że w dzisiejszej rzeczywistości najlepszym rozwiązaniem jest praca osób kompetentnych. Liczba godzin poświęcona na naukę plastyki i muzyki została znacznie ograniczona. W tej sytuacji, ten minimalny czas powinien być jak najlepiej wykorzystany. A mogą to zrobić tylko osoby kompetentne czyli nauczyciele z odpowiednim przygotowaniem. Integracja z innymi dziedzinami sztuki powinna polegać na nawiązywaniu w odpowiedniej sytuacji do innej dziedziny sztuki np. do muzyki, literatury, teatru, filmu. Czyli chodzi tu o integrację przedmiotową - to, co inaczej określamy mianem bloku np. humanistycznego. Zadania integrujące różne dziedziny sztuki, ale nie tylko, również inne dziedziny wiedzy, można osiągnąć wykorzystując metodę projektu. Współpraca nauczycieli różnych przedmiotów pozwoli całościowo zilustrować dany temat. Ważne jest jednak rzetelne przygotowanie elementów które potem chcemy scalić. Dlatego też uważam, że plastyka i muzyka jako przedmioty odrębne pozwolą lepiej zapoznać uczniów z wiedza i umiejętnościami związanymi z ich specyfiką.
Tu nasuwa się jeszcze jeden problem związany z nauczaniem plastyki. Wiadomo, że na rozwój osobowości ucznia ma wpływ zarówno wiedza o sztuce jak i twórczość plastyczna. Jak jednak pogodzić te dwa elementy w tak ograniczonym czasie jaki ma do dyspozycji nauczyciel plastyki. Jest to niebywale trudne zwłaszcza w nauczaniu na poziomie gimnazjum. Tu wiedza o sztuce ma ogromne znaczenie. Tematy związane ze sztuką pojawiają się na egzaminach gimnazjalnych. Czy zatem dla dokładniejszego omówienia wiedzy o sztuce można znacznie ograniczyć twórczość uczniów? Tu nauczyciel musi sam podjąć decyzję, świadomą i rozsądną decyzję. I może jeszcze mieć nadzieję, że liczba godzin plastyki w cyklu kształcenia zostanie zwiększona.
Publikacja dodana do Archiwum Internetowego
Serwisu Oświatowego Awans.net 11 grudnia 2003
r.
|
