Kontakty nauczycieli z rodzicami od lat są bardzo sformalizowane. Standardowy przebieg takich spotkań zwanych wywiadówkami wygląda następująco: najpierw komunikaty dyrektora i innych ważnych szkolnych osobistości, następnie wręczenie wystraszonym rodzicom kartek z ocenami, potem głównie krytyczne uwagi o uczniach i na zakończenie prośba o wpłaty na różne cele. Cisza, opuszczone głowy, brak chętnych do trójki klasowej to obrazek dobrze znany każdemu nauczycielowi. Rodzice po takim spotkaniu są sfrustrowani, zniechęceni, rozczarowani, a przecież przyszli do szkoły z nadzieją, że uzyskają na wywiadówce rzetelną informację o postępach dziecka, poradzą się, gdzie szukać pomocy w przypadku niepowodzeń, dowiedzą, co robić, gdy dziecko ma kłopoty.
Zastanawiające, dlaczego bezpowrotnie marnowana jest świetna okazja, aby lepiej się poznać, wymienić poglądy, opracować niezwykle ważną w procesie wychowania, wspólną koncepcję postępowania w określonych sprawach? Jak uaktywnić rodziców, co zrobić, aby wywiadówki spełniały właściwą rolę?
Odpowiedź jest prosta. Należy przeprowadzać je w sposób przemyślany i starannie zaplanowany, tzn.:
- Jasno określić cel i charakter spotkania
- Ustalić temat, zaplanować szczegółowy porządek
- Trafnie dobrać treści, które mają być omawiane
- Przygotować odpowiednie materiały
- Sprawnie prowadzić zebranie
- Pomyśleć o dodatkowych atrakcjach
Cel spotkania powinien być zrozumiały i konkretny, np.: "Zapoznanie rodziców z planem pracy dydaktyczno - wychowawczej szkoły", "Poinformowanie rodziców o najczęściej występujących w klasie (szkole) przyczynach trudności wychowawczych i sposobach ich przezwyciężania", "Pomoc dziecku w przekroczeniu progu gimnazjum - wykład pedagoga szkolnego i dyskusja".
Na ogół w czasie jednej wywiadówki nauczyciel realizuje wiele celów łącznie, dlatego niezbędne jest ustalenie hierarchii ich ważności. Najczęściej główne miejsce spotkania zajmują informacje o słabych wynikach w nauce i frekwencji, ważniejszą rzeczą wydaje się jednak próba ustalenia przyczyn osiągniętego stanu i poszukiwanie sposobów przezwyciężania trudności. Tak więc za główny cel zebrania wypadałoby przyjąć nie "poinformowanie o wynikach", a np. "ocena sytuacji w nauczaniu czy wychowaniu w klasie". Informacja o wynikach jest wtedy celem pośrednim, a nie głównym.
Jeżeli mamy już określony cel wywiadówki, przechodzimy do tematu i porządku spotkania. Temat i program podajemy uczestnikom wcześniej. Dzięki temu wiedzą oni, na czym mają koncentrować uwagę, w jakich sprawach i kiedy mają zabrać głos, co będzie na zebraniu ustalane lub wyjaśniane. Dobrze, gdy mamy przed sobą plan spotkania - pomoże to uniknąć niebezpieczeństwa "zajmowania się wszystkim naraz", zapobiegnie rozpraszaniu uwagi na nieistotnych szczegółach, wyrobi pożyteczne nawyki organizacyjne.
Następny etap to trafne dobranie treści - zaplanować dużo czy mało, omówić rzeczy wyczerpująco, czy jedynie zasygnalizować? Co przekazać, co pominąć jako nieistotne? Przy podejmowaniu takich decyzji trzeba przewidzieć oczekiwania rodziców, uwzględnić ich zainteresowania, poziom intelektualny, specyfikę środowiska. Są jednak takie informacje, które przekazać należy, niezależnie od tego kim rodzice są z zawodu i wykształcenia, np.: jaka jest w szkole organizacja zajęć, jakie są wymagania stawiane przez szkołę, jaki obowiązuje program wychowawczy, z kim i jak mogą się kontaktować w określonych sprawach, itp.
Dobrze jest w programie wywiadówki zarezerwować miejsce na krótką pogadankę na najbardziej aktualne tematy wychowawcze prowadzoną przez nauczyciela lub zaproszonego specjalistę. Można zaplanować potem krótką dyskusję, umożliwić zadanie pytań. Doświadczony nauczyciel dopuszcza rodziców do głosu zawsze, gdy tylko istnieje ku temu sposobność, umie wysłuchać uwag, życzeń, sugestii, pomysłów. Należy pamiętać, że nie wolno traktować rodziców jak ludzi, którzy o wychowaniu nic nie wiedzą. Wypadałoby starać się zrozumieć ich racje, próbować je uwzględnić w celu ustalenia wspólnego i jednolitego frontu oddziaływania wychowawczego.
Warto już na pierwszym spotkaniu w roku szkolnym ustalić ogólne zasady współpracy rodziców ze szkołą, formę kontaktów, sposoby komunikowania się. Niektóre problemy mogą być rozstrzygane korespondencyjnie, inne telefonicznie. W ten sposób nauczyciel ochroni swój czas przed licznymi i często zbytecznymi wizytami rodziców. Oczywiście w sprawach wyjątkowych musi być do dyspozycji zawsze.
Organizując spotkania z rodzicami koniecznie należy zadbać o to, aby zamienić klasę lekcyjną w miejsce spotkania ludzi dorosłych i równych sobie. Ławki najlepiej ustawić w podkowę i usiąść obok rodziców, a nie za biurkiem. Zawsze mile są widziane "atrakcje" typu: słone paluszki, ciasteczka, jakieś napoje.
Doskonałe rezultaty daje zorganizowanie wystawy prac dzieci, pokazanie rodzicom teczek z gromadzonymi przez cały rok testami, klasówkami, sprawdzianami uczniów, rozdanie zeszytów przedmiotowych. Atrakcją każdej wywiadówki będzie na pewno popis młodych artystów - pouczające przedstawienie pokazywane wcześniej na apelu, kilka wierszyków lub dowcipna scenka Rodzice to uwielbiają.
Na zakończenie kilka rad, jak przekazywać informacje o ocenach. Najlepiej, gdy wychowawca wypisze na odpowiednich kartkach oceny, frekwencję, uwagi o zachowaniu (wzory są dostępne w każdym szkolnym sekretariacie). Rodzice będą poinformowani w dyskretny sposób o ważnych sprawach, zorientują się, o co zapytać, co i z kim wyjaśnić. Porównując kartki z różnych okresów uzyskają pełniejszy obraz postępów swojego dziecka. Przygotowanie indywidualnych kartek pozwoli nauczycielowi ograniczyć się do syntetycznego omówienia wyników klasyfikacji, ewentualnie wyróżnić najlepszych uczniów.
Uwagi negatywne przekazywać należy zawsze w indywidualnych rozmowach.
Powodzenia!
|
Ankieta ewaluacyjna
OCENA SPOTKANIA KLASOWEGO
Szanowni Państwo!
Uprzejmie proszę o wyrażenie opinii na temat naszych spotkań klasowych. Dzięki temu będę mogła usprawnić ich przebieg i dostosować do Państwa oczekiwań.
- Liczba spotkań klasowych jest * :
- za mała
- za duża
- wystarczająca
- Czas trwania spotkania był:
- za długi
- za krótki
- odpowiedni
- Godzina rozpoczęcia spotkania była:
- za wczesna
- za późna
- odpowiednia
- proponuję ..........................
- Informacja o postępach dziecka jest:
- wystarczająca
- za ogólna
- za szczegółowa
- Jakie zmiany chcieliby Państwo wprowadzić w organizacji spotkań?
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
*Proszę podkreślić wybraną odpowiedź
Dziękuję za współpracę.
Opracowała: Lucyna Balcer
|
Bibliografia
- Irena Dzierzgowska, "Rodzice w szkole - poradnik dla dyrektorów szkół, nauczycieli i rodziców", wyd. CODN, Warszawa 2000
- J. Gęsicki, "Jak nie zwariować w szkole?", Warszawa 1992
- M. Jankowska, "Co robić, aby moje dziecko nie miało trudności w szkole?", "Życie Szkoły" nr 4/1999
Publikacja dodana do Archiwum Internetowego Serwisu Oświatowego Awans.net 15 listopada 2003 r.
|
