| Lp. | Temat | Wymagania podstawowe | Wymagania ponadpodstawowe | Metody |
| 1. | Pierwsze cywilizacje |
- zna definicję pojęcia cywilizacji
- wymienia nazwy państw Starożytnego Wschodu: Mezopotamia, Egipt, Indie, Chiny oraz nazwy rzek
- lokalizuje starożytność na osi czasu
- zna pojęcia: przed naszą erą, nasza era, wiek
|
- wskazuje państwa Starożytnego Wschodu na mapie
- określa pojęcia w kategorii: późniejsze, wcześniejsze
- wyjaśnia związek między warunkami matematycznymi a lokalizacją państw
- rozumie pojęcie cywilizacji
- odnajduje w atlasie współczesna państwa odpowiadające pierwszym cywilizacjom
|
- rozmowa nauczająca
- praca z książką, mapą i strzałką czasu
|
| 2. | Życie codzienne ludów Starożytnego Wschodu - Egipt |
- wymienia pierwsze osiągnięcia cywilizacji: system irygacyjny, koło, kalendarz
- wyszukuje w tekście nazw określonych zajęcia ludzi (uprawa ziemi, chów bydła i trzody, wyrób garnków, sierpów)
- wymienia etapy, jakie przechodziło zboże od chwili ścięcia do przechowywania w spichlerzach
- zna pojęcia: faraon, mumia, piramida, władca
|
- ocenia ówczesne osiągnięcia cywilizacyjne i ich ponadczasowość
- porównuje dawne narzędzia z techniką współczesną
- opowiada o życiu ludów Starożytnego Wschodu
- wyjaśnia, na czym polegała wiara Egipcjanom i jakie było ich wyobrażenie o życiu po śmierci
- operuje pojęciami: piramida, faraon, władca, mumia
- opisuje na podstawie rysunków ubiór kobiety i mężczyzny w Egipcie
|
- praca z tekstem
- pogadanka
- ikonograf
|
| 3. | Jak człowiek nauczył się pisać? |
- wyodrębnia pismo obrazkowe, klinowe, hieroglify, papirus
- zna legendę z Sumeru
- zna nazwę ludu, który wynalazł pierwszy alfabet (Fenicjanie)
|
- opisuje cechy charakterystyczne pisma obrazkowego, klinowego, hieroglifów
- wyjaśnia, na czym polegało pismo na papirusieocenia ponadczasowość pisma i alfabetu
- wyjaśnia, na czym polega wkład pierwszych cywilizacji do Kultury światowej
- opisuje, jak powstało pismo
- uzasadnia słuszność, że pisma obrazkowego używają współcześni ludzie
|
- opowiadanie
- praca z tekstem
|
| 4. | Cywilizacja śródziemnomorska - Grecja |
- lokalizuje starożytną Grecję na mapie
- wymienia najpotężniejsze miasta - państwa (Ateny, Sparta, Teby, Korynt)
- zna pojęcie: Hellada, arystokracja, demokracja, agora
- zna nazwy rzemieślników (garncarz, rzeźbiarz, architekt)
- wylicza towary, którymi handlowano
- wie, że Grecy wprowadzili i upowszechnili pieniądz - środek ułatwiający wymianę
|
- lokalizuje czasowo i przestrzennie starożytną Grecję
- posługuje się pojęciami i nazwami geograficznymi
- wskazuje wspólne cechy Greków, którzy mieszkali w różnych miastach-państwach
- wyjaśnia różnice między rządami monarchy, grupy arystokratycznej i demokracji
- odnajduje wytwory greckiej kultury we współczesnym świecie
- ocenia osiągnięcia Greków
- wyjaśnia, na czym polega rola agory
|
- praca z mapą
- praca z podręcznikiem
- pogadanka
|
| 5. | Igrzyska Olimpijskie |
- zna pojęcia: igrzyska, wieniec laurowy
- wymienia datę Pierwszych Igrzysk Olimpijskich 776 r. p.n.e.
- wylicza dyscypliny sportowe na igrzyskach: biegi, boks, zapasy, skok w dal, rzut oszczepem i dyskiem, zawody konne
|
- lokalizuje wydarzenia na osi czasu
- wyjaśnia, dlaczego sport w życiu Greków odgrywał dużą rolę
- omawia przebieg igrzysk w ciągu 5 dni
- dostrzega różnice między Igrzyskami Greckimi a odbywającymi się współcześnie
- wyjaśnia, na czym polega uczciwe współzawodnictwo
- uzasadnia znaczenie sławy w czasach starożytnych i współczesnych
|
- praca z tekstem
- praca za źródłem historycznym
- pogadanka
|
| 6. | Na górze Olimp |
- wymienia cechy charakteryzujące bogów: nieśmiertelność, wieczna młodość, jedzenie ambrozji, picie nektaru
- wylicza nazwy bogów: Zeus, Hera, Apollo, Demeter, Afrodyta
- definiuje pojęcia: Heros, świątynia, mit
- wymienia nazwy poznanych mitów
|
- dokonuje charakterystyki bogów
- wyjaśnia, jakimi cechami odznaczali się dzieci bogów i ludzi - herosi
- opowiada o bogach i rozróżnia dziedziny, którymi się opiekowali
- ocenia postępowanie bogów
- rysuje uproszczone drzewo genealogiczne bogów olimpijskich
- wyróżnia sądy i opinie na temat przeczytanych mitów
- podaje przykłady prac Fidiasza
|
- praca z tekstem
- pogadanka
|
| 7. | Potęga Rzymu |
- wymienia założycieli Rzymu i datę jego powstania (Romulus, Remus 753 r. p.n.e.)
- wskazuje miasto na mapie
- zna pojęcie: przed naszą erą
- definiuje pojęcia: republika, cesarstwo, imperium, legionista
- wymienia przyczyny upadku Rzymu
- potrafi wymienić elementy wchodzące w skład uzbrojenia legionisty
|
- lokalizuje na mapie i określa obszar starożytnego Rzymu
- lokalizuje wydarzenia na osi czasu wg następstw
- wyjaśnia, jak zmieniała się władza w Rzymie począwszy od Królów do cesarzy
- wyraża opinie o upadku Rzymu
- opisuje uzbrojenie rzymskiego żołnierza oraz sposób walki podczas bitw i oblężeń miasta, stosowane fortece
- zna i posługuje się nowymi pojęciami
|
- praca z tekstem
- pogadanka
|
| 8. | Życie codzienne w Rzymie |
- zna pojęcia: toga, forum, Bazylika, gladiator, Koloseum, rydwan, niewolnik, teina, akwedukt
- wymienia elementy, z których był zbudowany rzymski amfiteatr (5 poziomów siedzeń, arena, piwnice)
- wymienia rozrywki Rzymian (rozmowy na forum, w bazylice, w teinach, widowiska gladiatorów, wyścigi konne, hazard)
- zna towary, którymi handlowano
|
- ocenia ówczesne osiągnięcia cywilizacyjne i ich ponadczasowość
- wskazuje budowle z rzymskiego dziedzictwa, które przetrwały do dziś
- wskazuje związek między kwitnącym handlem, a rozbudową Rzymu
- wyraża opinie o rozrywkach ówczesnej ludności
- opisuje bestialskie traktowanie gladiatorów przez Rzymian
- wskazuje wartości ważne dla Rzymian
| |
| 9. | Miasto, w którym czas stanął w miejscu - Pompeje |
- wskazuje Pompeje na mapie
- zna historię tego miasta i rolę wulkanu Wezuwiusz
- wymienia datę wybuch wulkanu 79 r. n.e.
- wylicza wykopaliska odnalezione pod kamieniami i lawą (mozaiki na posadzkach, freski na ścianach domów, przedmioty z brązu, drewna, biżuteria, piony ołowiane, ekierki, linijki, narzędzia chirurgiczne, reklamy na ścianach domów)
- zna pojęcie: archeologia
|
- lokalizuje miasto na mapie i na osi czasu
- określa sytuację gospodarczą i kulturalnąw I wieku n.e. (uprawy, handel, rozwój rzemiosła)
- wskazuje tragiczne skutki wybuch wulkanu
- wyjaśnia, jakie znaczenie ma odkrycie w XVIII wieku tego miasta spod kamieni
- podaje przykłady zachowanych przedmiotów i wykazuje ich związek z współczesnością
- dostrzega poważną rolę reklamy w dawnych i współczesnych czasach
- omawia, czym zajmowali się ludzie starożytnych Pompejów
- wyjaśnia rolę i znaczenie zabytków dla każdej cywilizacji
| |
| 10. | Jezus Chrystus głosi dobrą nowinę |
- wskazuje na mapie Palestynę
- zna pojęcia: Bóg, Jahwe, Biblia, Stary Testament, Nowy Testament, Jezus, Apostołowie
- wymienia, co opisuje Biblia (opowieści o początkach świata i stworzeniu człowieka, dzieje ludu żydowskiego, kazania, przypowieści)
- zna historię narodzin Jezusa i jego męki aż do ukrzyżowania
- wymienia Ewangelie napisane przez Apostołów
|
- omawia sytuację panującą między mieszkańcami Palestyny a Rzymianami
- wyjaśnia cel pojawienia się Jezusa na Ziemi
- wskazuje różnice panujące w środowisku uczniów Jezusa
- uzasadnia potrzebę głoszenia Dobrej Nowiny światu
- wyraża osąd nad postaciami, które ogłosiły wyrok na Jezusa
| |
| 11. | Co z czasów starożytnych przetrwało do dziś? - Powtórzenie wiadomości |
- wymienia wytwory sztuki starożytnej
- zna pojęcie muzeum
|
- podaje przykłady dziedzictwa starożytnego we współczesnym świecie - osiągnięcia cywilizacyjne
- rozumie znaczenie dziedzictwa kulturowego dla przyszłych pokoleń (teatr, igrzyska, kodeks, alfabet)
- wyraża opinię o poznawaniu historii dawnych kultur z wykorzystaniem lekcji muzealnych
| |
