Temat: Zabytki Łomży.
Czas trwania zajęć:
6 godzin.
Cele operacyjne:
- Uczeń zna zabytki Łomży.
- Uczeń rozumie związki teraźniejszości z przeszłością.
- Uczeń rozumie związek dziejów regionu z dziejami ojczystymi.
Umiejętności ucznia:
- posługuje się mapą i pokazuje na mapie Łomżę,
- nazywa krainę geograficzną, w której mieszka,
- wymienia zabytki Łomży,
- opisuje herb miejscowości,
- opowiada legendę związaną z miejscowością,
- poszukuje i gromadzi materiały z różnych źródeł informacji,
- posługuje się zebranym materiałem ilustracyjnym, przewodnikami turystycznymi,
- przekazuje informacje, wcielając się rolę przewodnika.
Pomoce i środki dydaktyczne:
- atlas geograficzny,
- mapa Polski,
- mapa konturowa miasta Łomży,
- przewodniki turystyczne,
- aparat fotograficzny.
Metoda:
wycieczka po miejscowości.
Forma:
zbiorowa.
Organizacja czynności dydaktycznych:
Na tydzień przed planowaną wycieczką należy przeprowadzić na zajęciach języka polskiego lub historii w klasie IV lekcję na temat: Zabytki mojej miejscowości - planowanie trasy wycieczki. Podczas lekcji należy z uczniami przeprowadzić swobodną rozmowę na temat zabytków, które znajdują się w Łomży. Wymienione zabytki należy zapisać na tablicy i wspólnie dokonać wyboru tych, które znajdą się na trasie planowanej wycieczki.
Zabytki Łomży
(wybór należy do uczniów)
Łomżyńska fara
Klasztor i kościoły Panien Benedyktynek
Klasztor i kościół Ojców Kapucynów
Łomżyńska cerkiew
Stary cmentarz
Cmentarze żydowskie
Stary Rynek
Ulica Dworna
Muzeum Północno - Mazowieckie.
Należy ustalić trasę wycieczki i kolejność zwiedzanych obiektów. Dodatkowo uczniowie zostają podzieleni na grupy i dostają materiały służące do zapoznania się z historią wybranych obiektów (uczniowie mogą poszerzyć wiadomości o informacje wyszukane przez siebie). Zadaniem każdej grupy jest przygotowanie się do ustnej relacji o danym zabytku. Otrzymują oni na to zadanie tydzień czasu. Opowiadanie o zabytkach odbędzie się podczas wycieczki po Łomży. Wskazane jest wyznaczenie osoby, która będzie odpowiedzialna za wykonywanie zdjęć - fotografa wycieczki.
Informacja o zabytkach
Łomżyńska fara - od 1925 roku katedra. Liczący blisko 500 lat kościół znajduje się pomiędzy ulicami Sadową, Dworną i Giełczyńską i choć w swej długiej historii narażony był na wiele zagrożeń, przetrwał po dzień dzisiejszy zachowując w sobie wiele cennych skarbów przeszłości. Szczególne miejsce w katedrze zajmuje pochodzący z XVI wieku obraz Matki Bożej Pięknej Miłości, który w 1991 roku koronował Ojciec Święty Jan Paweł II.
Klasztor i kościoły Panien Benedyktynek - zabudowania sióstr Benedyktynek stoją przy ulicy Dwornej, na tak zwanej Stokowej Górze, od początku lat 60 - tych XIX stulecia, choć siostry do Łomży sprowadzono ponad 200 lat wcześniej. Stojące dziś budynki to nie oryginalne zabudowania, ale rekonstrukcja. Kościół i klasztor został niemal doszczętnie zniszczone podczas II Wojny Światowej. We wnętrzu świątyni są jednak cenne zabytki m. in.: obraz Matki Bożej Śnieżnej z około 1630 roku.
Klasztor i kościół Ojców Kapucynów - zabudowania wzniesiono w latach 1781 - 98. Barokowy kościół kryje w sobie wiele cennych zabytków pochodzących głównie z XVIII wieku. Są to m. in.: późnobarokowy z ornamentami rokokowymi ołtarz główny, trzy identyczne ołtarze boczne i barokowy krucyfiks. W czasie Świąt Bożego Narodzenia w kościele podziwiać można najstarszą w regionie ruchomą szopkę.
Łomżyńska cerkiew - obecnie kościół katolicki. Wybudowany w 1877 roku budynek jako cerkiew używany był do końca I Wojny Światowej, po niej przekształcony w świątynię rzymskokatolicką. Początkowo miał pięć wieżyczek, obecnie dwie. W okresie międzywojennym kościół garnizonowy 33 pułku piechoty, a obecnie seminaryjny. Wewnątrz zachowały się stare naścienne freski.
Stary cmentarz - zespół cmentarzy wyznaniowych przy ulicy Kopernika. Ta pochodząca z pierwszych lat XIX wieku nekropolia łączy w sobie trzy cmentarze: rzymskokatolicki, ewangelicko - augsburski i prawosławny. Ze względu na zachowane cmentarne nagrobki i pomniki porównywany jest do warszawskich Powązek. Tu spoczywają szczątki m. in.: Jakuba Wagi, autora "Flory Polskiej", pisarza Feliksa Bernatowicza czy poety Jana Kulki.
Cmentarze żydowskie - stary cmentarz na Placu Zielonym i nowszy z końca XIX stulecia przy ulicy Bocznej wskazują na duży udział wyznawców religii mojżeszowej wśród dawnej ludności Łomży. Do dziś, choć ludność żydowska stanowiła nawet ponad 50% ludności miasta, poza tymi macewami zachowało się niewiele pamiątek po łomżyńskich żydach.
Stary Rynek, wraz z wybudowanym z pierwszej połowie XIX stulecia ratuszem, to jedna z najstarszych części miasta. Niestety, zniszczenia wojenne sprawiły, że niemal całość trzeba było odbudować, a to z kolei wykonano nie do końca zgodnie z zasadami rekonstrukcji. Właściwie poza starym ratuszem i kilkoma kamienicami, które nie zostały zniszczone, reszta jest niemal zupełnie inna niż przed wojną. Z południowo - wschodniego rogu rynku znikła np. synagoga.
Ulica Dworna - jedna z piękniejszych ulic Łomży. Kiedyś prowadziła do Zamku, dziś przy niej znajduje się wiele ciekawych budowli. Poza katedrą, warto zobaczyć budynki wystawione tu na początku XX wieku: budynek dawnej szkoły handlowej męskiej, okazały budynek Kasy Przemysłowców Łomżyńskich czy dwie siedziby banków.
Szczególne miejsce wśród atrakcji Łomży zajmuje dawny Dom Pastora przy ulicy Krzywe Koło, w którym dziś znajduje się Muzeum Północno - Mazowieckie. Choć za wstęp do muzeum trzeba zapłacić, to jednak warto to zrobić. Wśród wielu atrakcji jest tam stała ekspozycja bursztynu z puszczy kurpiowskiej. Łomżyńskie zbiory bursztynu są unikatowe w skali światowej i jednocześnie są największym regionalnym zbiorem tego surowca w Polsce.
Lekcja właściwa:
- Zbiórka w szkole o godz. 8oo, omówienie spraw organizacyjnych.
- Zaznaczenie trasy wycieczki na mapkach konturowych z pomocą nauczyciela.
- Wyjście w teren. Zgodnie z trasą wycieczki poszczególne grupy prezentują przygotowane wiadomości o różnych zabytkach.
Przykładowa trasa zwiedzania zabytków Łomży dla uczniów, którzy spotykają się przed budynkiem szkoły specjalnej przy ul. Nowogrodzkiej 4:
- Łomżyńska cerkiew
- Ulica Dworna z sądem i bankiem
- Katedra z Domem Biskupim
- Klasztor i kościół OO. Kapucynów
- Muzeum Północno - Mazowieckie
- Stary Rynek z ratuszem
- Klasztor i kościół Panien Benedyktynek
- Cmentarz (do wyboru)
- Podsumowanie wycieczki odbywa się po powrocie do szkoły. Omówienie wycieczki powinno nastąpić na oddzielnej lekcji. Uczniowie razem z nauczycielem muszą dokonać oceny i zaangażowania poszczególnych grup w prezentacji przygotowanych materiałów.
- Dokumentacja wycieczki: propozycja wykonania gazetki, na której zostaną zamieszczone zdjęcia wykonane podczas wycieczki po Łomży.
Tej samej Autorki:
Czy znasz te bajki? - Scenariusz konkursu dla klas IV - VI
Świat starożytny - plan wynikowy do historii w klasie IV
|